Thứ Năm, 18 tháng 6, 2015

Trang phục thường ngày của nam giới Giẻ-Triêng


       Trang phục thường ngày
       Thường ngày, nam giới Giẻ-Triêng đóng khố, ở trần, đầu vấn khăn hoặc để tóc ngắn, về mùa lanh họ khoác thêm tấm choàng. Các phong tục xăm mặt, xăm mình, cưa răng, đàn ông búi tóc sau gáy dần được loại bỏ.
      – Khố xà lai (lclai, kai) 

Trang phục thường ngày của nam giới Giẻ-Triêng

       Khố của người Giẻ-Triêng tùy mỗi vùng mà có những côn gọi khác nhau. Ở vùng Đăk Plô, Đăk Nhoong huyện Đăk Glei gọí là xà lai; ở vùng Ngok Hổi gọi là klai hoặc kai. Đặc biệt khố của người Triêng được phân ra nhiều loại cho nhiều lứa tuổi sử đụng. Khố k’nhúc (klai k’nhủc) là loại dành cho người cao tuổi mặc, Khố teng jun (klai teng jun) được nhiều người sử dụng. Khố teng nọlc (kỉai teng nọk) cả người trẻ và người già đệu mặc. Khỏ teng treo (kìai teng treo), đàn ông đi săn bắn và sản xuất thường mặc. Khố Ung (kỉai íing), khố tênh (klai tênh) là loại khô cỏ* những người đàn ông nghèo khổ, dùng khi đi sàn bấn vồ động sán xuất.
       Kích thước trung bình của các loại khố: dài 3,5m – 4m rộng 25 – 30cm.
       Khố mặc thường ngày của người Giẻ-Triêng phần lớn không trang trí hoa vần và ít màu sắc.

       - Tấm choàng {lâng la) làm bằng vải tự dệt màu chàm, dài ba sải tay, được dệt trang trí hoa văn theo bổ cục dải băng truyền thống với các màu trẳng đỏ, xanh, về mùa rét, đàn ồng Giẻ- Triêng khoác thêm tấm choàng cho khỏi lạnh.
       Có nhiều cách mang tấm choàng: hoặc là quấn chéo qua vai trái xuống nách phải và hông, thành vài vòng rồi buông thõng xuống trùm quá gối. Với lối khoác này tay và nách phải ờ trên, tay và vai trái ở dưới. Người ta cũng có thể quấn khố thành vòng rộn từ cổ xuống bụng; hoặc theo kiểu đấu nhân trước ngực vòng ra thân sau.
       Tám choàng dùng cho đàn ông thường dài sát chân, tấm choàng dùng cho phụ nữ thường ngắn đến ngang lưng. Cả hai loại tấm choàng này không cải hoa văn, chỉ có 2 phần trang trí được phân biệt bằng các băng chỉ màu đò, vằng, trắng phân ra làm 2 phần: phần trên gọi là joốc phần dưới là chi. Joổc là một băng chỉ màu có viền vàng và một băng màu đỏ có một đường chỉ trắng. Băng chỉ màu của chi cũng như vậy nhưng nhỏ hơn. Joóc và chi trang trí trên tấm choàng có tác dụng để khi dùng người ta dễ đàng phân biệt phần trên và phần dưới của tấm choàng.
         Loại dồ poóc thông (ra moong poóc thông) tấm dồ peeng {ra moong peng) là hai loại dồ thường dành cho thanh niên và các ông già khoác trong ngày thường.
        Tấm dồ trắng ca tốc poốc (ra moong ca tốc poóc) dùng khoác cho trẻ em và người già.