Trong xã hội cổ truyền, tục cà răng, căng tai ở người Xtiêng rất đậm nét. Đến tuổi trưởng thành, nếu là con trai thì phải cà răng, con gái phải căng tai mófi được cộng đồng công nhận là người có vị trí trong xã hội và họ mới được lấy vợ, lấy chồng.
Hiện nay, tục cà răng, căng tai ở người Xtiêng hầu như không còn nữa chỉ thấy ở một số cụ già sống ở thời trước kia mà thôi.
Hiện nay, tục cà răng, căng tai ở người Xtiêng hầu như không còn nữa chỉ thấy ở một số cụ già sống ở thời trước kia mà thôi.
Trang phục của người Xtiêng tương đối đơn gián. Phổ biến nhất đối với đàn ông Xtiêng là đóng khố, ở trần, còn đàn bà thì mặc váy ngắn, ở trần. Vào dịp lễ hội, hoặc khi đi xa đàn ông, đàn bà mặc thêm tấm áo chui đầu ngắn và quàng một tấm chăn bên ngoài. Trẻ em Xtiêng ở trần truồng cho đến khoảng 10 tuổi mới đóng khố hoặc mặc váy. Đàn ỏng Xtiêng để tóc dài, bới tóc thành búi, trang điểm thành những búp màu và cài lông chim có màu sắc rực rỡ. Phụ nữ Xtiêng, tay và chân đeo vòng bằng đồng. Người khá giả còn mang trên tay, chân những vòng đồng cuộn liền thành một ống đài; Cổ đeo các vòng đồng, chuỗi hạt cườm; tóc cài lược bằng sừng hay kim loại.
TRANG PHỤC PHỤ NỮ XTIÊNG
Nghề dệt vải của người Xtiêng không phát triển, đồng bảo chỉ tự tóc một phần nhỏ vải mặc trong gia đình, còn lại phần lớn vải mặc của họ phải trao đổi với các tộc người láng giềng. Do vậy, trang phục truyền thống của phụ nữ Xtiêng rất đơn giản. Họ thường mặc váy quấn cao trên ngực, vai để trần.
– Váy (ka nan) của phụ nữ Xtiêng là loại váy quấn, được may tò vải bông tự dệt màu đen. Váy là một khổ vải, dài 150cm, rộng 80cm, hai đầu có tua.
Nhìn tổng thể, trên thân váy trang trí 4 mảng hoa văn nằm ngang, giữa là mô típ hoa vãn hình zich zắc, kỷ hà, hình hoa dâu cách điệu màu trắng. Tiếp đến là một mảng màu đỏ, viền ngoài cồng là những đường chỉ màu vảng, trắng, đỏ. Toàn bộ những
đài hoa vãn được bố trí theo chiều ngang, mô típ hoa vãn bật trên nển đen, gồm:
Hoa văn viền ngoài có những đường kẻ nhỏ đọc váy. Người Xtiêng gọi là uyên miệng.
Hoa văn đường ke màu đen gọi là che miệng
Hoa vãn đường kẻ màu trắng vàng gọi là dân trăng
Hoa văn náu đen chấm trắng gọi là spar
Hoa văn đường ke màu đỏ gọi là bach đó
Hoa văn đường kẻ màu xanh gọi là nhong
Hoa vãn nền đen đường kẻ trắng hình quả trám gọi là rẽ nhắch ran.
Ngoài loại váy trên, phụ nữ Xtiêng còn có loại váy trang trí các loại hoa vãn với tên gọi như:
Đường kẻ ngang ngoài cùng gọi là koi
Đường kẻ to có màu trắng đen gọi là phây
Hoa văn hình quả trám trong đường trắng đen gọi là rữ nhac
Đường kẻ ngang nhỏ trong các đường kẻ to dọc gọi là pinlpia
Phần đen của váy gọi là trum.
Khi mặc váy, phụ nữ Xtiêng thường quấn sát quanh thân người, cao lên phía ngực thành hình váy ống, giống như kiểu váy của người Giẻ-Triêng.
Ngày nay, người Xtiêng đã mặc gần giống như người Kinh, các loại vải tự dệt của dân tộc hầu như không còn nữa. Trang phục dân tộc chỉ còn một số cụ già mặc trong các lễ hội.
– Hoa tai (vè lốc): Phụ nữ Xtiêng ưa dùng hoa tai làm bằng ngà voi. Hoa tai thường dài 3cm: đường kính: đầu to: 2,5cm, dầu nhỏ: 2cm, Người Xtiêng gọi đầu to của hoa tai là bòk, phần lỏm giữa là ga lum và đầu nhỏ là đứt.Đẻ đeo được hoa tai ngà voi, phụ nữ Xtiêng phải xâu lỗ tui rồi “nong” dần lồ tai bằng những vật tròn nhẵn được vót từ cay lồ ô hoặc gồ rừng có kích cờ to dần. đến khi nào lồ tai rộng như ý họ mới đeo hoa tai ngà voi. Theo quan niệm của người Xtiêng, lồ tai càng to càng đẹp.Hoa tai ngà voi không chi là đồ trang sức của phụ nữ mà nó còn là vật có giá khi trao đồi. Hiện nay loại hoa tai này ngày càng hiếm.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
trang phuc dan toc muong
