Các loại hoa văn trên a looh chủ yếu là các đường dột chi màu đỏ, vằng, írấng tạo thành sọc chạy dọc thân áo; hoa văn luôn có hạt cườm trắng chạy dọc gấu áo hình gai cày song gọi là (-rai adương, hoa văn dọc ngực áo hình hạt mã não gợí là Mí/ malao; hoa văn hình ngôi sao 4 cánh gọi là án tắc rơ riu… Gấn đây còn có hoa văn hình máy bay.
Quá trinh dệt vải cũng là quá trình dệt hoa ván báng chi mâu (đỏ, tráng, vàng) và luồn cườm để tạo hoa văn. Vì vậy cống việc này đòi hỏi sự tỷ mỷ, khéo léo tuyệt vời của người phụ nữ. Vừa dệt, họ vừa suy nghĩ để tạo ra các đường nét hoa văn gần gũi với thiên nhiên và hài hòa ăn nhập trên từng sợi vải. Do vậy, để tạo được chiếc áo đẹp phải mất vài tháng, nếu dệt liên tục cũng phải hết một tháng mới xong.
– Váy (kơđay) được làm bằng vải mịn, đẹp có trang trí hoa vân báng hạt cườm công phu.
Hoa ván chân váy dệt bằng chỉ màu đỏ, đen, xanh, vàng gọi ià pravá rộng 2,5cm. Ở thân váy giữa là hoa vãn hình vảy Tấn ịxiaỉ ca xanh), hoa vãn hạt cườm hình hàng rào (grơng grin), đáu hàng rảo xung quanh nhà (uôn ktin), mũi chông (chrang), lờ xo băng đạn (chơrơ pao ơpíc), sao 4 cánh tóc Tơ riu), chữ X {chơ rơ pin), guồng nước giã gạo iparapác)…
– Thắt lưng (ktêng) làm bằng vải sợi bông, dài khoảng 21 cm, rộng 5cm, hai đầu có tua chỉ luồn hạt cườm (pơ a zát) dải từ 20 đến 30cm, phần tua này gọi là szai kiêng. Thất lưng được dệt (dan) bàng tay, khi dệt (đan) họ cải hoa văn hinh thoi néí tiếp nhau bằng sợi chỉ màu. Cách dệt (đan) thắt lưng rất khó. việc chia các ô hình thoi phải đều, kỹ thuật rút chỉ phải khéo thì các hình thù mới cân đối, thắt lưng mới thăng. Thuật rút chỉ có tác dụng giữ váy mà còn tạo sự lộng lẫy, duyên dáng cho người dùng.
Hiện nay còn rất ít người biết đan (dệt) thắt lưng, vì thế nó đã trỏ thành hiện vật quý hiếm. Ngày thường phụ nữ Cơ Tu ít dùng loại thắt lưng này mà chỉ dùng trong các dịp lễ hội lớn hàng năm. ;
Như vậy, so với y phục thường ngày thì y phục lễ hội của phụ nữ Cơ Tu về cơ bản là giống về kiểu dáng nhưng được dệt công phu, tinh tế hơn, có nhiều hoa văn trang trí nên nó chỉ được mặc trong những dịp lễ hội lớn của dân tộc như lễ đâm trâu, lễ cưới. Ngày thường họ chủ yếu mặc ảo, váy may bằng loại vải dệt thường ít trang trí hoa văn. Áo, váy lễ hội chủ yếu được cất giữ cẩn thận trong rương, hòm của các gia đình.
Trong dịp cưới xin, lễ hội phụ nữ Cơ Tu còn đeo nhiều đồ trang sức như vòng cổ, vòng tay, khuyên tai bằng gỗ, xương, đồng, sắt cũng như các chuỗi hạt cườm, vỏ sò, mã não. Nhiều người còn đội trên đầu vòng tre có kết nút hoặc những vòng dây rừng trắng (rơnơk) và cắm một số loại lông chim. Một vài vùng vẫn còn có tục cưa răng cho nam nữ đến tuổi trưởng thành vào dịp trước khi tổ chức lễ đâm trâu. Ngoài ra người Cơ Tu còn có tục xăm mình, xăm mặt. Tuy nhiên tập tục này ngày càng bị lu mờ.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
trang phuc tay nguyen
