Màu sắc
Để
tạo màu sắc cho trang phục, người Chơ Ro sử dụng nguồn nguyên liệu vốn có trong
thiên nhiên như lá cây, vỏ cây. rê cây, củ, quả, đất, bùn và màu của sợi bông
tự nhiên.
Theo
các nghệ nhân dệt thổ cẩm và nhiều cụ già người Chơ Ro ở Túc Trưng (Đồng Nai),
Trà Tân (Bình Thuận), Ngãi Giao (Bà Rịa – Vũng Tàu) các màu sắc chủ yếu được
tạo ra từ các nguyên liệu sau:
-
Màu chàm (xanh chàm): lấy cành và lá cây trumngâm hoặc nấu lên.
-
Màu tím (tím đen): lấy vỏ cây mộc kđoihoặc sơvút n‘hơi (gần giống như loại cây
vừng đen) đun sôi để lấy màu.
-
Màu vàng: giã nhuyễn củ nghệ lọc lấy nước.
-
Màu đen: nhuộm màu tím đen bằng nước vỏ cây mộc đoihoặc sơvút n’hoirồi đem ngâm
vào bùn non khoảng 3-4 ngày đêm.Màu tím than: giã lá cây cần tông walo, lọc lấy
nước ròi nhúng sợi hoặc vải vào để nhuộm.
-
Màu xanh: dùng vỏ cây sơ tơ nâng đun sôi sẽ tạo được màu.
Màu
đỏ: màu này được tạo ra bằng nhiều loại vỏ cây và cây vốn có trong thiên nhiên.
Mỗi loại cho một màu đỏ có sắc độ khác nhau. Người ta lấy vỏ cây ỉuklà loại cây
cổ thụ to cao thường chì có trong rừng sâu về đập dập rồi đem đun sôi hay lấy
vỏ của cây chà ràngvỏ cây drângvà vỏ cây sơ ừng ràng đun sôi tạo thành màu
nhuộm.
Gam
màu được người Chơ Ro cũng như các tộc người thiểu số vùng Đông Nam Bộ và Tây
Nguyên ưa chuộng là hai màu đỏ và đen, với nhiều sắc độ khác nhau. Ngoài ra,
còn có các màu xanh, trắng, vàng, nâu. Song trong trang phục và thổ cẩm của
người Chơ Ro, màu xanh cũng có vai trò quan trọng, được nhiều người ưa thích.
Hoa văn
Hoa
vãn (plốq) trên trang phục của người Chơ Ro có sự thống nhất, hài hoà, thể hiện
quan niệm về tư duy, thẩm mỹ và các mối quan hệ của họ với thiên nhiên. Các mô
típ hoa văn truyền thống của họ thường được thể hiện trên nền vải màu xanh. Hoa
văn trên trang phục người Chơ Ro đều được dệt từ sợi đã nhuộm màu, chứ không
phải tạo ra bằng cách thêu thêm chỉ màu. Các màu xanh, đỏ, đen được xem như màu
nền, màu chủ đạo của trang phục. Trên các màu cơ bản đó họ dột với các màu khác
để tạo hoa văn. Để tạo sự đối xứng bằng màu sắc, người ta có thể sử dụng các
cặp màu như: xanh/đỏ, xanh/trắng, đỏ/trắng, đỏ/đen, đen/trắng.
Hoa
văn cổ của người Chơ Ro là mắt cú mèo (pnôq mắt ncâu), cán trà gạt pnôq tong
yil), đầu khung quay chỉ (pnôq vôq khơva).
Ngoài
những hoa văn trên, người Chơ Ro còn sáng tạo nhiều loại hoa văn động vật, thực
vật khác.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
trang phục tây nguyên
